Traktat Trzech Czarnych Orłów(potocznie Czarci Pakt)

Ostatnio znalazłem nazwę Czarci Pakt czytając program Apelu Poległych mającego się odbyć na Śląsku z okazji Święta 11-go Listopada. Zwróciłem uwagę organizatorowi, że pewnie chodzi o Pakt trzech Czarnych Orłów sugerując datę jego zawarcia w 1732r. Organizator uważnie mnie wysłuchał i sprawdził informacje u znajomego nauczyciela historii. Niestety nauczyciel nie potwierdził takich faktów, więc pod pomnikiem po raz kolejny odwołano się do Czarciego Paktu. Zrozumiałem, że program nauczania historii nie obejmuje tej jak przecież istotnej wiedzy o polskich rozbiorach. Mało program, również prywatna wiedza nauczyciela historii w wykształcenia historyka jest pozbawiona informacji o najbardziej istotnym przyczynku upadku Polski.

Zlikwidowanie największego państwa europejskiego, jakim była Polska budziło moją ciekawość. Przy okazji poszukiwania wzorców mundurowych odkryłem, że część polskiej historii była i jest celowo niszczona i zafałszowana lub interpretowana tak, aby Polakom nie przyszło do głowy, że mogą jeszcze być niepodlegli. Prapoczątkiem upadku Polski była polityka sąsiadów, którzy w obliczu rychłej śmierci króla Polski Augusta II chcieli zabezpieczyć swoje interesy. Drugą przyczyną były nieudolne rządy Augusta II i wyniszczenie kraju przez długotrwałą wojnę ze Szwedami. Po trzecie w końcu przekupstwo polskiej szlachty i magnaterii.
Przymierze trzech czarnych orłów podpisano 13 września 1732 roku w Wiedniu, ten tajny układ zawarto, pomiędzy Austrią i Rosją, a 13 grudnia 1773r dołączyły do niego Prusy. Sygnatariusze układu zobowiązali się wzajemnie, że podczas wolnej elekcji po śmierci Augusta II nie poprą przedstawiciela dynastii Wettynów ani Stanisława Leszczyńskiego. Uzgodniono wspólnego kandydata, którym został portugalski infant Don Emanuel Ragana. Uzgodniono także, że w wypadku wygaśnięcia w księstwie Kurlandii i Semigalii rodu Kettlerów, by uniemożliwić wcielenie tych ziem do Rzeczypospolitej mocarstwa osadzą na tronie kurlandzkim królewicza pruskiego Augusta Wilhelma Hohenzollerna. Porozumienie zostało wynegocjowane przez rosyjskiego posła w Berlinie – Karla Gustawa von Loewenwolde. Układ był skierowany przeciwko Polsce, w której naturalnie największe poparcie miał Stanisław Leszczyński popierany również przez Francję. W związku z tym, po śmierci Augusta II doszło do podwójnej elekcji. Wrogo nastawiona do cudzoziemców szlachta na sejmie konwokacyjnym zadecydowała o odsunięciu od tronu polskiego wszystkich „obcych” i 2 IX 1733 znaczną większością głosów wybrała, wspieranego przez Francję i Szwecję, Stanisława Leszczyńskiego. Austria i Rosja, w zamian za zrzeczenie się praw do tronu Habsburgów i obietnicę oddania Kurlandii Ernestowi Johanowi Bilonowi, zdecydowały się poprzeć kandydaturę Fryderyka Augusta Wettina. Udzielono mu pomocy wojskowej, na granicach Polski stanęły w pełnej gotowości wojska trzech czarnych orłów i doprowadzono 5 X 1733 do wyboru nowego króla Polski jako Augusta III.
Stronnicy Leszczyńskiego chcąc uniemożliwić koronację Augusta III ukryli Skarbiec koronny na Jasnej Górze, a koronę Bolesława Chrobrego, Szczerbiec, jabłko i berło Franciszek Ossoliński kazał zamurować w warszawskim kościele św. Krzyża. Niestety, wojska saskie i rosyjskie bez trudy poradziły sobie ze zwolennikami Stanisława Leszczyńskiego, w wyniku, czego elekcja jego uznana została za nielegalną i Leszczyński uciekł przez Szwecję do Francji. Wybrany August III nie był dobrym królem. Nie mówił i nie rozumiał po polsku. Nie lubił Polski ani Polaków. Był leniwy, ociężały i apatyczny, a przy tym zarozumiały i niedostępny, a jako władca całkowicie nieudolny.
Natomiast Stanisław Leszczyński został królem Lotaryngii i uważany był za władcę mądrego i sprawiedliwego.
Marek Szczerski